ΜΠΕΤΣΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Ό,τι ορίζουμε στον τόπο μας ως παραπαιδεία –μια μορφή ενισχυτικής ιδιωτικής διδασκαλίας- αποτελεί σήμερα παγκόσμιο φαινόμενο, που εμφανίζει ποικίλα χαρακτηριστικά σε διαφορετικές χώρες. Σε κάποιες απ’ αυτές έχει εισαχθεί με πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων, για να βελτιωθούν οι επιδόσεις των αδύναμων μαθητών. Σε κάποιες άλλες έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας διαδικασίας που αξιοποιεί τον ανταγωνισμό για την εισαγωγή στις δομές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και, ιδιαίτερα, στις σχολές υψηλής ζήτησης. Για την απόδοση του φαινομένου διεθνώς έχει επικρατήσει ο όρος «σκιώδης εκπαίδευση» ( shadow education ). Η επιλογή του όρου μόνο τυχαία δεν είναι. Αντίθετα, συνδέεται με μια σειρά συνδηλώσεων. Πρώτα απ’ όλα, η «σκιώδης εκπαίδευση» δεν υπάρχει αυτοτελώς, αλλά βασίζεται στην ύπαρξη του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος. Με αυτό το πρίσμα, η «σκιώδης εκπαίδευση» αλλάζει, όταν παράλληλα μεταβάλλεται το μέγεθος και η δομή του επίσημου συστήματος. Έπειτα, σε όλες τις κοινωνίες η προσοχή της αν...

ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΧΑΣΜΟΥ Γιάννης Μπέτσας Έναν αιώνα ακριβώς μετά τον αποκαλούμενο εθνικό διχασμό, η κοινωνία μας βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με καταστάσεις δύσκολα διαχειρίσιμες, απρόβλεπτες, που απειλούν να διαρρήξουν ό,τι απέμεινε από την κοινωνική συνοχή της. Στην ιστορική της διαδρομή αυτή η κοινωνία απώλεσε πολλά από τα επιτεύγματά της, όταν κλήθηκε να διαχειριστεί τους καρπούς τους σε συνθήκες ιδεολογικοπολιτικού διχασμού. Η ταξική και ιδεολογική πόλωση είναι αυτή που έχει επανειλημμένα συνδεθεί με αυτοχειριασμούς, σαν αυτούς που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή κατά το μεσοπόλεμο και στις τραγικές συνέπειες του εμφυλίου πολέμου. Πρόκειται για συνέπειες που υποθήκευσαν το μέλλον των επόμενων γενιών με δραματικό τρόπο, που έθεσαν στο περιθώριο μεγάλες κοινωνικές ομάδες, που έδωσαν την ευκαιρία σε ακραίες περιθωριακές ομάδες να επιβάλουν τη νέα τάξη πραγμάτων τους, που απαίτησαν, τέλος, μεγάλο φόρο αίματος. Δυστυχώς, η σημερινή συγκυρία έχει όλα εκείνα τα...

Συντάκτης: Γιάννης Μπέτσας* Η έρευνα στο χώρο της εκπαίδευσης είναι απόλυτα συνυφασμένη με τις αντινομίες που έχουν καταγραφεί στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών για τη φύση και τη συστηµατική παραγωγή της γνώσης. Ο υπουργός παιδείας, Αριστείδης Μπαλτάς, είναι βαθύς γνώστης του «επίμαχου χαρακτήρα του επιστημολογικού καθεστώτος που διέπει τις κοινωνικές και ιστορικές επιστήμες», καθώς έχει καταπιαστεί με τη διερεύνηση του ερωτήματος «πώς συγκροτείται μια επιστήμη του κοινωνικού και της ιστορίας». Ίσως αυτή να είναι μια αυτονόητη εξήγηση της αποστροφής που έδειξε για τον ακατανόητο επιστημολογικά και μεθοδολογικά συμφυρμό των πειραματικών εκπαιδευτικών εφαρμογών με την αριστεία, που, όταν επιχειρείται σε «πειραματικά σχολεία», τα καθιστά ψευδεπίγραφα. Βέβαια, η παρατήρηση αυτή αναφέρεται σε μια μικρή μειοψηφία πειραματικών σχολείων της μέσης βαθμίδας που λειτούργησαν βάσει του θεσμικού πλαισίου του ν.3966/2011. Είναι όμως άδικη για τη μεγάλη πλειονότητα των πειραματικών σχολείων,...

Σαν σήμερα Γλέζος και Σάντας κατέβασαν την σβάστικα από την Ακρόπολη. 63 χρόνια μετά η οικογένεια του Απόστολου Σάντα διαμηνύει πως ο Φασισμός ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ… ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!. Ο Μανόλης Γλέζος εκλέγεται πρώτος σε ψήφους ευρωβουλευτής. Η σβάστικα, ωστόσο, ξεθάβεται και πάλι. Πριν από μερικές μέρες, κατακρεούργησε έναν συνάνθρωπό μας. Σήμερα, βεβήλωσε το εβραϊκό νεκροταφείο στη Θεσσαλονίκη. Αύριο και μεθαύριο; Σαν αύριο και μεθαύριο, πριν από 63 χρόνια, οι εφημερίδες της εποχής βυσσοδομούσαν κατά των συμφερόντων του ελληνικού λαού και, προστατεύοντας ανίερα συμφέροντα, παρίσταναν τα καλά παιδιά στους Γερμανούς. Η Βραδυνή του Λέοντα Μπορτόλη σε πρωτοσέλιδο άρθρο της με τίτλο «Η Σημαία», αποφαινόταν: « Δεν είνε δυνατόν να ήσαν άνθρωποι με σώας τας φρένας αυτοί που υπεξήρεσαν, εν ώρα νυκτός, τη Γερμανικήν Σημαίαν, η οποία εκυμάτιζεν επί της Ακροπόλεως, παραπλεύρως της Εθνικής μας Σημαίας. Πάντως δεν είναι δυνατόν να ήσαν Έλληνες που αγαπούν το έθνος των. Διότι μόνον παράφρονες ή όργανα...

Του Γιάννη Μπέτσα* Η κατάταξη της Ελλάδας σε μια σειρά παραμέτρων που σχετίζονται με την εκπαίδευση και αξιολογεί στις ετήσιες αναφορές του ο διεθνής οίκος Pearson αποτελεί για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ μια απολύτως αναμενόμενη εξέλιξη. Εδώ και δεκαετίες η χώρα διαθέτει στην εκπαίδευση αναλογικά το μικρότερο ποσοστό επί των κρατικών δαπανών, σε σχέση με όλες τις χώρες που σήμερα συναπαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση των 28. Στο διάστημα 1980-2005 η χώρα δαπανούσε μεσοσταθμικά για την εκπαίδευση το 6,4% του κρατικού της προϋπολογισμού, βρισκόμενη στην τελευταία θέση της σχετικής κατάταξης, ενώ στην αμέσως επόμενη θέση βρίσκεται η Τσεχία με 9,23%. Το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυμαίνεται για το διάστημα αυτό στο 11,7%, με χώρες όπως η Κύπρος, η Εσθονία, η Λιθουανία να προσεγγίζουν ή και να ξεπερνούν το -πάλαι ποτέ αίτημα- 15% για την παιδεία. Πρόκειται για τεράστια απόκλιση από την ευρωπαϊκή αλλά και τη διεθνή κανονικότητα! Τα στοιχεία είναι συντρ...

Στην Ευρώπη του 2020. Περιφέρεια χωρίς Πανεπιστήμιο; (του Γιάννη Μπέτσα*) Η νέα ευρωπαϊκή Στρατηγική «Ευρώπη 2020» (διάδοχος της Στρατηγικής Λισσαβόνας) καθορίζει ως προτεραιότητες τρεις αλληλένδετες πτυχές της ανάπτυξης: την έξυπνη ανάπτυξη, που σημαίνει ενίσχυση της γνώσης και της καινοτομίας, τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσω της προώθησης μιας πιο πράσινης και πιο ανταγωνιστικής οικονομίας, στην οποία οι πόροι χρησιμοποιούνται πιο αποδοτικά, την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, μια οικονομία με υψηλά ποσοστά απασχόλησης που επιτυγχάνει οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Μέσω των προτεραιοτήτων αυτών προσδοκάται η Ε.Ε. να αντεπεξέλθει της οικονομικής κρίσης και να επιτύχει την πολιτική συνοχή. Ζωτικής σημασίας προκλήσεις, η επιτυχής αντιμετώπιση των οποίων θα προσδιορίζει το μέλλον της κοινής ευρωπαϊκής προσπάθειας και την ποιότητα ζωής των μελλοντικών γενεών, αποτελούν, σύμφωνα με τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020», η δημογραφική απειλή, το ανεπαρκώς εκπ...

Να γκρεμίσουμε το είδωλο των Πανελλαδικών εξετάσεων! του Γιάννη Μπέτσα* Το Μάιο του 1902 κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις Εστία το βιβλίο του Φώτη Φωτιάδη «Το γλωσσικόν ζήτημα κ’ η εκπαιδευτική μας αναγέννησις», το οποίο όρισε την εμφάνιση του εκπαιδευτικού δημοτικισμού ως κινήματος για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας μέσα από τη ριζική επαναθεμελίωση της εκπαίδευσής της. Έγραφε, λοιπόν, τότε ο Φωτιάδης: « είτε δημοτική είτε καθαρεύουσα είτε αλληλοδιδακτική είτε πανεπιστημιακή είτε ελληνοσχολική είτε γυμνασιακή είτε χωριάτικη είτε αστική, η ελληνική εκπαίδευσις είναι όχι κατωτέρα, μέση και ανωτέρα, αλλά κάτω, κατωτέρα και κατωτάτη. Έχει τρία στάδια ναρκώσεως. Συγχίζει [ sic ] εις το πρώτον, σκοτίζει εις το δεύτερον, σκοτώνει εις το τρίτον. Ο λόγος είναι απλούστατος. Από το σχολείον της γειτονιάς έως το Πανεπιστήμιον περιφέρεται με το χλωροφόρμιον της καθαρευούσης στα χέρια και αυτό μας χώνει ακατάπαυστα στη μύτη ». Απέναντι σε αδιέξοδα που για δεκαετίες είχαν σωρευτεί και είχαν...