Πριν από αρκετούς μήνες, κλήθηκα να βοηθήσω το γιο μου, μαθητή της Ε’ τάξης του Δημοτικού, στη διδακτική ενότητα του μαθήματος της Γλώσσας που τιτλοφορείται «Η ζωή στην πόλη». Ένα μεγάλο μέρος της συγκεκριμένης ενότητας, εμπλουτισμένο με χάρτες και οδηγίες, αναφέρεται στις υπόγειες διαδρομές και το Αττικό Μετρό. Μάλλον μηχανικά και απρόθυμα το παιδί σημείωνε πρόχειρα τις γραμμές και τις στάσεις του Μετρό και πάσχιζε να συνθέσει ένα αξιοπρεπές κείμενο σχετικά με τις οδηγίες χρήσης του μέσου. Την περίοδο εκείνη είχε χτυπήσει τη Δυτική Μακεδονία μια μεγάλη κακοκαιρία, οι μετακινήσεις γίνονταν με δυσκολία, μα η πολυήμερη διακοπή της λειτουργίας του σχολείου είχε βρει το Μετρό στις ράγες του… «Όταν χρησιμοποιείτε τις κυλιόμενες σκάλες, προσέξτε». Καμιά οδηγία για τις παγωμένες σκάλες… Αναλογιζόμενος την κακομοιριά του Έλληνα μαθητή να αναμασά την ύλη του ενός και μοναδικού βιβλίου είτε βρίσκεται στην Αθήνα είτε σε κάποιο απομονωμένο χωριό της επαρχίας, να αναμετράται με την εικονική πρα...
Ό,τι ορίζουμε στον τόπο μας ως παραπαιδεία –μια μορφή ενισχυτικής ιδιωτικής διδασκαλίας- αποτελεί σήμερα παγκόσμιο φαινόμενο, που εμφανίζει ποικίλα χαρακτηριστικά σε διαφορετικές χώρες. Σε κάποιες απ’ αυτές έχει εισαχθεί με πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων, για να βελτιωθούν οι επιδόσεις των αδύναμων μαθητών. Σε κάποιες άλλες έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας διαδικασίας που αξιοποιεί τον ανταγωνισμό για την εισαγωγή στις δομές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και, ιδιαίτερα, στις σχολές υψηλής ζήτησης. Για την απόδοση του φαινομένου διεθνώς έχει επικρατήσει ο όρος «σκιώδης εκπαίδευση» ( shadow education ). Η επιλογή του όρου μόνο τυχαία δεν είναι. Αντίθετα, συνδέεται με μια σειρά συνδηλώσεων. Πρώτα απ’ όλα, η «σκιώδης εκπαίδευση» δεν υπάρχει αυτοτελώς, αλλά βασίζεται στην ύπαρξη του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος. Με αυτό το πρίσμα, η «σκιώδης εκπαίδευση» αλλάζει, όταν παράλληλα μεταβάλλεται το μέγεθος και η δομή του επίσημου συστήματος. Έπειτα, σε όλες τις κοινωνίες η προσοχή της αν...